راهنمای پرورش قارچ دکمه ای
پاورپوینت اموزشی پرورش قارچ دکمه ای بررسی تاسیسات مورد نیاز ، کاشت داشت و پرورش قارچ به همراه بررسی بیماری ها در قالب پاورپوینت
فهرست :
آشنایی با قارچ دکمه ای
اهمیت پرورش قارچ دکمه ای
مراحل پرورش قارچ دکمه ای
انتخاب و طراحی مکان مناسب
ساخت و نصب دستگاه ها و تاسیسات
هواساز
مه ساز
رطوبت ساز
دیگ بخار
هیتر
پمپ آب
کنترل دما و رطوبت
کنترل هوادهی
کنترل از راه دور سالن پرورش قارچ
رطوبت سنج
دما سنج
آماده سازی بستر
روش قفسه ای
روش کیسه های پلاستیکی
روش جعبه ای
تهیه کمپوست و خاک پوششی
استریل کردن مکان ،کمپوست و خاک
روش ضدعفونی سالن پرورش قارچ:
ورود کمپوست و پر کردن سالن پرورش
مرحله اسپان ران
خاک دهی
رافیلینگ
مرحله ته سنجاقی
شوک دهی
برداشت
بسته بندی
بیماریها
پیشگیری از آفات ومقابله با آن
بیماری حباب تر
بیماری حباب خشک
بیماری تار عنکبوتی
بیماری های کمپوست
قارچ دکمه ای یا آگاریکوس بیسپوروس Agaricus bisporus
یکی از قارچهای خوراکیست که توسط یک باغبان ناشناس فرانسوی برای اولین بار با استفاده از کود و پهن اسبی پوسیده تولید شد.
پرورش دهندگان طبق این روش در داخل غارها،ابتدا هاگ های جمع آوری شده از قارچهایی که درمراتع و چمنزارها میرویند را مستقیما بر روی پهن اسب می افشاندند.سپس قسمتی از توده کود اسبی را که هاگها در آن رشد یافته و به میسیلیوم تبدیل شده بودند را برداشته و قسمتهای دیگر توده پهن اسبی را با آن تلقیح میکردند.پس از انتشار کتاب تورنفورت فرانسوی قارچ به عنوان یک محصول باغی در انگلستان و برخی کشورهای اروپایی درآمد.
اهمیت پرورش قارچ دکمه ای
1-قارچ به عنوان منبعی از پروتئین وسایر مواد غذایی
الف)وجود مواد معطر در قارچ
ب)پروتئین های قارچ خوراکی که بین 1/8 تا 5/9 درصد وزن تر آن است.
ج)هیدراتهای کربن که حداقل میزان آن 4/2 درصد وزن تر قارچ می باشد.
د)چربیهای قارچ خوراکی حدود 0/1 تا 0/3 درصد وزن تر قارچ است.
و)ویتامینها و مواد معدنی موجود در قارچ عبارتند از :ویتامین A,B₁,B₂,B₁₂,B₆,C,D,E,K,…
2-استفاده از پس ماندهای کشاورزی در پرورش قارچ
مانند: کاه و کلش برنج و گندم ،ذرت،چوب،خاک اره،مواد زائد پنبه،پوست میوه،مواد زائد مرغداری،پهن و کود اسب و...
3-مزیت نسبی پرورش قارچ در مقایسه با تولید سایر محصولات کشاورزی
الف)زمین عامل محدود کننده نیست،در صورتی که برای بسیاری از محصولات کشاورزی یک عامل محدود کننده است.
ب) از فضای کوچک و محدود و متروکه مانند غار،معدن متروکه و زیرزمین و... میتوان استفاده کرد.
ج)به فضای کم و محدود نیاز است و میتوان از فضا حداکثر استفاده را برد.
4)ماهیت اشتغال زایی در پرورش قارچ
با استفاده از روشهای کم هزینه میتوان کارگاه های تولیدی در روستاها و شهر های کوچک راه اندازی کرد که باعث ایجاد اشتغال و درآمد زایی برای تولید کنندگان خواهد شد.

اموزش پرورش قارچ دکمه ای
انتخاب و طراحی مکان مناسب برای پرورش قارچ :
سالن های تولید قارچ دکمه ای میتوانند شامل ( سوله / گلخانه / زیر زمین و...) باشند به طور کلی هر مکانی که بتوان در آن شرایط تولید قارچ را فراهم کرد میتواند سالن تولید قارچ باشد .
در هر یک از این مکان ها چند گزینه باید قابل اجرا باشد:
١- عدم وجود نور مستقیم خورشید
٢- ایجاد مکانی با رطوبت بالا
٣- مکانی برای خروج آب های اضافی
۴-توانایی محل برای ایجاد دمایی در رنج ١۶ تا ٢۵ درجه
۵- محلی برای نصب دستگاه های کنترل رطوبت و دما و ...
بسياري از مردم ميتوانند اطاقكهاي زيرزمين يا منزل خود را با تغييراتي به اطاق مناسب پرورش قارچ تبديل نمايند. اين افراد براي حفاظت ديوارهاي منازل خود از آسيب رطوبت ميتوانند از پوششهاي پلاستيكي بر روي ديوارها و سقف و بستن كليه منافذ و درزها استفاده نمايند. چنانچه ديوار اين گونه اطاقها مستقيماً با هواي آزاد در تماس باشند به منظور جلوگيري از تعريق بين ديوار و پلاستيك بواسطه نوسانات دمايي بالا، محفظههاي پلاستيكي با فاصله زياد نسبت به ديوارهاي اطاق، درون اطاق درست مينمايند.
كه در اين صورت ديگر نيازي به ايزوله كردن اينگونه محفظهها نيست. دالانها، زيرزمينها و گاراژها را ميتوان به اين ترتيب به راحتي به محيطي سازگار با پرورش قارچها تبديل نمود.
جديدترين نوع ساختارهاي پرورش قارچ يك نوع گلخانه پلاستيكي ايزوله است كه در ساخت آنها، از لولههاي فلزي گالوانيزه مخصوص استفاده ميشود. نحوه ساخت اين گلخانهها به اين ترتيب است؛ ابتدا بعد از انتخاب مکاني مناسب و هموار، لولههاي گالوانيزه 4-5/4 را به صورت نيم دايره خم داده و طرفين آن را مستقيماً داخل زمين يا درون ديوارههاي جانبي به ارتفاع يك متري از سطح زمين مهار مينمايند. سپس براي ايزوله كردن بيشتر ديوارههاي جانبي؛ صفحات استيروفوم (پلياستيرين) ضخيم به ضخامت 5/2-8 سانتيمتر را به طور عمودي و به عمق 30-60 سانتی متر داخل زمين (طرف خارج ديوارهها) كرده تا از سرد شدن كف سالن جلوگيري نمايد. فاصله لولهها از همديگر حدوداً 2 متر بود. عرض دهانه 4-8 متر، درب آن يك لنگه (5/1 متر) يا دو لنگه و يا كشوئي (2متر) ميباشد. ارتفاع مناسب؛ 3 متر و طول آن بسته به عرض دهانه تا 100 متر نيز ميرسد.
پوشش اين گلخانهها چند لايه است، به اين ترتيب كه ابتدا، اسكلت لولهها را با سيمهاي مفتولي نازك به فاصله نيم متري از هم بافته، سپس روي آن پلاستيك ضخيم (6-5 mm) كشيده (پوشش داخلي)؛ سپس روي آن را با سيم مفتول 5/2، شبكهبندي كرده تا ضمن استحكام اسكلت؛ بتوان روي آن؛ يك لايه ايزوله فايبرگلاس (15-5/7 mm) يا چوب پنبه (10-5 mm) قرار دهيم. بالاخره روي لايه عايق را ابتدا يك سيمكشي سبك كرده تا مبادا بر اثر باد، اين پوشش به هم خورد و در آخر روي آن را يك پلاستيك سياه رنگ ميكشيم كه در صورت لزوم ميتوان روي پلاستيك را پوششي آلومينيومي نيز كشيد تا درمقابل اشعه آفتاب مقاوم گردد.
در بعضي مناطق دنيا وحتي ايران با استفاده از سالنهاي آماده وبا تغييراتي جهت عايق بندي و طراحي كانالهاي خاص ورود وخروج هوا اقدام به پرورش قارچ خوراكي مي كنند.
ساخت و نصب دستگاه ها و تاسیسات برای پرورش قارچ
تاسیس سالن پرورش قارچ دکمه ای به دو صورت سنتی و صنعتی در ایران قابل راه اندازی و بهره برداری می باشد که همانطور از اسم دوروش پیداست بدیهی است در روش سنتی سرمایه گذار با بهره گیری از وسایل و ابزارالات سنتی سعی در پرورش قارچ می نماید که از خوبی های این روش می توان ارزان تر بودن و کاهش سرمایه گذاری ثابت مثال زد و در انتها نیز متعاقبا از مضرات این روش بازدهی پایین تر بودن نسبت به روش صنعتی است به طوری که در روش صنعتی شما با سرمایگذاری بیشتر تا ۱۰% می توانید به بازدهی سالن خود افزایش دهید.البته هر دو روش سود دهی قابل توجیه را دارا هستند .
نقشه اتاق تاسیس سالن پرورش قارچ باید بصورت کاملا کارشناسی و مهندسی کشیده و تهیه شود.
دریچه های ورود و خروج : هیچ گونه دریچه و درز ورودی و خروجی نباید در سالن وجود داشته باشد ! و همچنین هیچ گونه نور و روشنایی نباید وارد سالن شود .
مسئله بعدی لوله کشی تاسیسات سالن می باشد در هر سالن یک شیر آب باید تعبیه شود و خروجی آب کف سالن بایستی در نظر گرفته شود.
هواساز در پرورش قارچ :
به ازای هرسالن پرورش قارچ به یک عدد هواساز نیاز می باشد که باتوجه به ظرفیت سالن نوع و قدرت هوادهی آنها تعیین میشود. هواساز جزو اصلی ترین تجهیزات در پرورش قارچ محسوب میشود. به وسیله آن عمل تهویه و هوادهی سالن انجام میگیرد. بسیاری از هواسازها دارای قابلیت سرد کنندگی گرمادهی و همچنین رطوبت زنی سالن نیز می باشند.
البته به جای هواساز از کولر های آبی نیز میتوان برای سالن های متوسط و کوچک استفاده کرد بدین صورت که برای سالن های با ظرفیت زیر 10تن یک کولر 7500 و زیر 15تن دوعدد کولر 7500 مورد نیز است اما برای سالن های با ظرفیت 15 تن کمپوست به بالا باید از هواسازهای پرقدرت استفاده نمود.
هوای تولید شده توسط هواساز نیز به وسیله کانالهای پلاستیکی که تا انتهای سالن کشیده شده اند و به سقف متصل شده اند به سالن وارد میشود. در قسمت زیرین این کانالها بایستی سوراخهای به قطر 5 تا 10 سانتیمتر و به فواصل 20تا 40 سانتیمتر به گونه ای که باد مستقیما به سطح کمپوست نوزد ایجاد کنید. بهتر است به ازای هر راهرو یک کانال هوا داشته باشیم.
تهیه کمپوست و خاک پوششی برای پرورش قارچ دکمه ای
کمپوست مواد مورد نیاز برای تولید قارچ می باشد که به دو صورت تولید می گردد:کیسه ای باز این نوع کمپوست بصورت سنتی تولید گردیده و در کیسه های استوانه ای (خیاری) و در ابعاد 30 ×30 بسته بندی می شود.کیسه ای بلوکی و وکیوم شده این نوع کمپوست بصورت مکانیزه تولید گردیده و در کیسه های بلوکی و در ابعاد 40 ×60 بسته بندی می شود.لازم بذکر است در این نوع کمپوست، قبل از بسته بندی بذر قارچ اضافه گردیده و سپس با دستگاه بلوکر وکیوم میگردد. این امر باعث جلوگیری از آلوده شدن کمپوست گردیده و درصد تولید را بالا می برد.
ورود کمپوست و پر کردن سالن پرورش قارچ
با ورود کمپوست به سالن دوره پرورش قارچ آغاز میشود طول این دوره در بین تولید کنندگان مختلف متفاوت است و از 60 تا 75 روز به طول می انجامد.
قبل از ورود کمپوست به سالن باید اقداماتی انجام دهید از جمله شستشو ضدعفونی سالن همچنین تمام تجهیزات لازم را از قبل باید آماده کنید تا در هنگام ورود کمپوستها مشکلی نداشته باشید.
نکته مهم: دمای سالن را از قبل به 26 درجه برسانید تا از همان لحظه قرار دادن کمپوستها فعالیتشان آغاز شود.
دقت کنید اگر کمپوست را خریداری کردید باید بعد از رسیدن کمپوست آن را مستقیما از داخل کامیون به سالن انتقال داده وروی قفسه ها قرار دهید در سالنهای مجهز برای قرار گیری کمپوست در سالن پرورش از نوار نقاله استفاده میشود این ریلها کمپوست را مستقیما از تونل پاستوریزه خارج و بعد از بذر زنی به سالن انتقال میدهند.
آماده سازی بستر برای پرورش قارچ دکمه ای :
روش قفسه ای
روش پلاستیکی
روش جعبه ای
روش قفسه ای برای پرورش قارچ :
رايجترين روش در مکانهاي مسقف امروزي بوده كه در آن راندمان توليد مطلوب است و از حداقل فضا؛ حداكثر استفاده را ميتوان با قفسهبندي حساب شدهاي نمود. اسكلت قفسهها، معمولاً آلومينيومي يا پروفيلهاي آهن است كه بصورت چندين ستون عمودي ضخيمتر در فواصل مشخص بوده كه روي آنها تيرهاي افقي با ضخامت كمتر جای گرفته و روي آنها قفسهها آرام ميگيرند: عرض قفسهها در حالت دو طرفه نهايت تا 140 سانتيمتر است و در حالت يك طرفه(كنار ديوارها) حداكثر تا 70 سانتيمتر ميباشد. عرض راهروي اصلي 1 متر و راهروهاي فرعي 60 سانتيمتر ميباشد. فاصله طبقات از همديگر تا 40 سانتيمتر و طبقه اول تا سطح زمين بايد حداقل 20 سانتيمتر فاصله داشته باشد. كف قفسهها را ميتوان توري گالوانيزه آغشته به نوعي ضدزنگ يا رنگهاي اپوكسي بهداشتي و يا الوارهاي چوب نرم كه با پوشش نقتنات مس اندود شده انتخاب نمود. عرض اين الوارها؛ 20-15 سانتيمتر و ضخامت آنها بسته به طول طبقات تا 5/3 سانتيمتر اختيار ميشود. به منظور تهويه و رهكش مناسب؛ بين الوارها را 2 سانتيمتر فاصله ميدهند. تختههاي جانبي قفسهها را بسته به عمق بستر كاشت 20-15 سانتيمتر درنظر ميگيرند. در اين روش با عمق بستر 20 سانتيمتر در هر مترمربع ميتوان تا ۸۰ كيلوگرم کمپوست آماده را مصرف كرده كه از اين مقدار کمپوست نيز چيزي در حدود 20-15 كيلوگرم قارچ در شرايط ايدهآل برداشت ميشود.
روش کیسه های پلاستیکی برای پرورش قارچ :
كيسه هاي پلاستيكي ( بلوك هاي پلاستيكي ): رايج ترين نوع بوده و در ابعاد متفاوت وجود دارد . در صورت استفاده از كيسه هاي به قطر 40 سانتيمتر ارتفاع كمپوست 50-40 سانتيمتر مطلوب مي باشد ووزن آن تقريبا 10 كيلوگرم مي باشد ابعاد بلوكهاي پلاستيكي 40 ×60 ووزن هر بلوك بين 18-17 كيلوگرم مي باشد . توصيه مي شود پرورش دهندگان به منظور جلوگيري از شيوع آلودگي از كيسه هاي پلاستيكي استفاده نمايند در صورت آلودگي يك كيسه يا بلوك مي توان آن را از سالن خارج كرد
روش جعبه ای برای پرورش قارچ :
اين روش براي اولين مرتبه در سال 1936 توسط دكتر جيمز سيندن در آمريكا براي قارچ دكمهاي پايهگذاري شد. اين روش، برخلاف روش قبلي متحرك بوده، به اين معني كه در آن تعدادي جعبه با اندازه استاندارد 15×100×50 سانتيمتر به صورت شطرنجي طوري روي هم قرار ميگيرند كه فاصله جعبه بالايي از پائيني 35-40 سانتيمتر باشد. با اين روش، روند توليد قارچ را ميتوان مكانيزه نمود به اين نحو كه پاستوريزاسيون، پر كردن جعبهها، اسپان زني، خاكپوش تا برداشت در كمترين زمان ممكن، با حداقل دخالت انسان و با بهترين كيفيت صورت ميگيرد.
از ديگر تفاوتهاي موجود بين دو روش قفسه و جعبهاي، نوع پاستوريزاسيون آنها است. به اين ترتيب كه در روش قفسه غالباً تمام مراحل كشت از پركردن بسترها با کمپوست خام تا برداشت در يك اطاق (اطاق كشت) به صورت يك مرحلهاي انجام ميشود، اما در روش جعبهاي، جعبه ها نخست در يك اطاق جداگانه موسوم به اطاق يا تونل پاستوريزه، كاملاً پاستوريزه شده سپس به اطاق كشت منتقل ميشود و در آن جا اعمال اسپانزني، خاكدهي و برداشت صورت ميگيرد که با اين ترتيب ميتوان در هر سال تا 6 چين برداشت كرد. مهمترين عاملي كه بايد مدنظر پرورشدهنده خانگي قرار گيرد، قابليت حمل و نقل جعبه هاست، به طوری که وزن پر هر جعبه نباید از 40 کیلوگرم تجاوز نماید تا حمل و نقل آن آسان شود. همچنين با استفاده از اين روش، كنترل موارد بهداشتي و نظافت محيط كشت و خود جعبهها، بهتر صورت گرفته ، بطوري كه به علت عدم يك اسكلت ثابت در اطاق رشد، به راحتي ميتوان آن را تميز و ضدعفوني نمود.
تقسیم بندی قارچ ها :
1-قارچهای خوراکی 2-قارچهای سمی 3-قارچهای دارویی
قارچها به دلیل دارا بودن طعم و مزه خاصی که دارند همواره مورد توجه بشر بوده اند و قبل از پرورش از مراتع، چمنزارها و جنگل جمع آوری میشدند.
به دلیل سمی بودن برخی از قارچها و امکان مسموم شدن واینکه شناسایی و تشخیص آن از یکدیگر نیاز به اطلاعات دقیق داشت و همچنین جمع آوری آنها با مشکل مواجه بود انسان تصمیم به پرورش قارچ به صورت مصنوعی گرفت.
( با تشکر از خانم زهرا عنبراحسن پور که این فایل را تهیه و در اختیار ما قرار دادند. )
متن فوق تنها خلاصه ای از قسمت های از متن پاورپوینت بوده ، برای دریافت کامل فایل بر گزینه خرید کلیک کنید.
دانلود پاورپوینت پرورش قارچ دکمه ای
قالب فایل : پاورپوینت ( قابل ویرایش توسط شما ) تعداد 49 اسلاید
روش دانلود فایل :
1.کلیک بر گزینه خرید.
2.پرداخت توسط کلیه کارت های عضو شتاب
3.کلیک بر گزینه ( بازگشت به سایت پذیرنده )
4.دانلود فایل مورد نظر
قیمت : 5 هزار تومان